ABN Amro Waarschuwt: Voedingsindustrie Te Afhankelijk Van Goedkope Arbeidsmigranten

Natalie Brooks

4 min read

Post on May 21, 2025

4.5

Share

De afhankelijkheid van goedkope arbeidsmigranten in de voedingsindustrie

De Nederlandse voedingssector is, net als andere sectoren, sterk afhankelijk van arbeidsmigranten om aan de vraag naar arbeid te voldoen. Deze afhankelijkheid, vaak gebaseerd op goedkope arbeidskrachten, brengt echter aanzienlijke risico's met zich mee.

Schaarste aan binnenlandse arbeidskrachten

Een belangrijke oorzaak van deze afhankelijkheid is de toenemende schaarste aan binnenlandse arbeidskrachten in de voedingsindustrie. Verschillende factoren dragen hieraan bij:

• Stijgende lonen in andere sectoren: De voedingsindustrie concurreert met andere sectoren om werknemers, en kan vaak niet dezelfde lonen bieden.
• Vergrijzing: Een steeds groter deel van de beroepsbevolking gaat met pensioen, waardoor er een tekort aan ervaren werknemers ontstaat.
• Afnemende aantrekkelijkheid van de sector: De arbeidsomstandigheden in de voedingsindustrie worden vaak als zwaar en fysiek veeleisend ervaren, wat leidt tot een afname van de populariteit onder jongeren.

De combinatie van deze factoren resulteert in een structureel tekort aan zowel gekwalificeerde als ongeschoolde arbeidskrachten. Bedrijven in de voedingsindustrie zijn daardoor steeds meer aangewezen op arbeidsmigranten om hun productie te kunnen handhaven. Statistieken van het UWV laten een toenemende vraag naar buitenlandse werknemers in de sector zien, met name in de segmenten van productie en verwerking.

Gevolgen van de afhankelijkheid van goedkope arbeidsmigranten

De overmatige afhankelijkheid van goedkope arbeidsmigranten brengt verschillende risico's met zich mee:

• Kwetsbaarheid voor schommelingen in migratiepatronen: Veranderingen in het migratiebeleid of economische ontwikkelingen in landen van herkomst kunnen leiden tot een plotseling tekort aan arbeidskrachten, met verstrekkende gevolgen voor de productie.
• Ethische bezorgheden rondom arbeidsomstandigheden: De focus op goedkope arbeidskrachten kan leiden tot uitbuiting en slechte arbeidsomstandigheden voor migranten, met negatieve gevolgen voor hun welzijn en de reputatie van de sector. Dit is een punt van grote zorg en wordt door organisaties als de FNV nauwlettend in de gaten gehouden.
• Afhankelijkheid van specifieke landen/regio's: Concentratie op arbeidskrachten uit een beperkt aantal landen maakt de sector kwetsbaar voor politieke of economische ontwikkelingen in die landen.

Voorbeelden van bedrijven die te kampen hebben met tekorten zijn legio. Veel kleinere, familiebedrijven in de agrarische sector ondervinden de gevolgen direct. Dit leidt tot productieverliezen en kan uiteindelijk de voedselzekerheid in gevaar brengen.

Oplossingen en aanbevelingen van ABN Amro (en andere bronnen)

ABN Amro en andere experts pleiten voor een multi-faceted aanpak om de afhankelijkheid van goedkope arbeidsmigranten te verminderen:

Verbetering van arbeidsomstandigheden en salarissen

Het verhogen van de aantrekkelijkheid van de voedingsindustrie voor binnenlandse werknemers is cruciaal. Dit vereist concrete verbeteringen:

• Investeren in training en opleiding: Het aanbieden van opleidingen en trainingen om de vaardigheden van werknemers te verbeteren en nieuwe mogelijkheden te creëren.
• Betere werk-privé balans: Het creëren van een betere balans tussen werk en privéleven, bijvoorbeeld door flexibele werktijden en betere verlofregelingen.
• Eerlijke beloning: Het aanbieden van eerlijke lonen en secundaire arbeidsvoorwaarden die concurrerend zijn met andere sectoren.

Deze verbeteringen zullen de voedingsindustrie aantrekkelijker maken voor potentiële werknemers, zowel binnen als buiten Nederland. Succesvolle voorbeelden van verbeterde arbeidsomstandigheden zijn te vinden bij bedrijven die investeren in personeelsbeleid en een positieve werkomgeving creëren.

Automatisering en innovatie

Technologie kan een belangrijke rol spelen bij het oplossen van het arbeidskrachtentekort:

• Investeringen in robotica: Het automatiseren van repetitieve taken met behulp van robots kan de productiviteit verhogen en de werkdruk verminderen.
• Automatisering van processen: Het digitaliseren van processen en het optimaliseren van workflows kan efficiëntie verhogen en de behoefte aan handmatige arbeid verminderen.
• Efficiëntie verhogende technologieën: Het implementeren van slimme technologieën, zoals sensoren en data-analyse, kan de productie optimaliseren en de behoefte aan arbeidskrachten verminderen.

Voorbeelden van technologieën die reeds worden ingezet zijn geautomatiseerde oogstmachines en robots in verwerkingsfabrieken. De potentie van deze technologieën is enorm, en investering hierin is essentieel.

Duurzaam migratiebeleid

Een evenwichtig en ethisch migratiebeleid is onmisbaar:

• Goede regulering: Een duidelijk en transparant migratiebeleid dat de rechten van migranten beschermt en misbruik voorkomt.
• Samenwerking met uitzendbureaus: Nauwe samenwerking met betrouwbare uitzendbureaus die zich houden aan de regels en eerlijke arbeidsomstandigheden garanderen.
• Bescherming van rechten van migranten: Actieve bescherming van de rechten van migranten, waaronder toegang tot gezondheidszorg, huisvesting en juridisch advies.

Een goed migratiebeleid zorgt voor een stabiele en eerlijke arbeidsmarkt in de voedingsindustrie, waarbij de rechten van alle werknemers worden beschermd.

Conclusie

Het ABN Amro rapport benadrukt de dringende noodzaak om de afhankelijkheid van goedkope arbeidsmigranten in de Nederlandse voedingsindustrie te verminderen. Deze afhankelijkheid brengt aanzienlijke risico's met zich mee, waaronder kwetsbaarheid voor schommelingen in migratiepatronen, ethische bezorgdenissen rondom arbeidsomstandigheden en afhankelijkheid van specifieke landen. Om de toekomst van de Nederlandse voedingssector te waarborgen, is een multi-faceted aanpak essentieel, bestaande uit verbeterde arbeidsomstandigheden, investeringen in automatisering en innovatie, en een duurzaam migratiebeleid.

Laten we samen werken aan een toekomstbestendige voedingsindustrie, minder afhankelijk van goedkope arbeidsmigranten en meer gericht op duurzame oplossingen! Een gezonde en eerlijke voedingsindustrie, met een gebalanceerde arbeidsmarkt, is cruciaal voor de economische en sociale stabiliteit van Nederland. Investeren in de toekomst van de voedingsindustrie, met aandacht voor zowel binnenlandse als buitenlandse werknemers, is een investering in het welzijn van ons allemaal.